We leven in een bizarre tijd. Een tijd waarin we onszelf kapot trainen. Een tijd waarin we na een uitputtende werkdag nog even snel het lichaam op slot zetten met een high-intensity workout, om vervolgens verbaasd te zijn dat we niet kunnen slapen. Een tijd waarin ‘no pain, no gain’ het mantra is geworden, terwijl ons lichaam sméékt om rust.
Stop hier mee. Adem. Denk na.
Wanneer zijn we vergeten dat bewegen in de basis draait om één ding: gezondheid?
Waarom doe je of je een top sporter bent? terwijl iedereen weet dat top sport niks met gezondheid te maken heeft. Waarom loop je hard en waarom zo’n afstand, Waarom fiets je je longen uit je lijf?
Alles draait om presteren!
Kijk om je heen. Sportscholen vol met mensen die zichzelf afbeulen, hijgend en zwetend alsof hun leven ervan afhangt. De nieuwste trend HYROX waar mensen hun lichaam tot het uiterste drijven. Hardlopers die door pijn heen rennen omdat hun app hen vertelt dat ze nog 2 kilometer tekort komen voor hun wekelijkse gemiddelde
Dit is geen gezondheid. Dit is een verslaving!
We zijn een maatschappij geworden die bewegen heeft gereduceerd tot prestatie, competitie en cijfers. Stappentellers die ons commanderen. Hartslagsensors die ons vertellen wanneer we ‘hard genoeg’ gaan. Apps die ons belonen voor intensiteit.
Wist jij dat s’avonds actief sporten helemaal niet gezond is?
Als je ’s avonds na 17:00 nog intensief sport, stijgt je cortisol. Je stresshormoon. Hetzelfde hormoon dat je overdag al op een onnatuurlijk hoog niveau houdt door werk, verkeer, sociale media en
de constante druk om te presteren. En dan verbazen we ons dat we niet kunnen slapen, dat we moe zijn, dat we maar niet afvallen ondanks al die training.
Een te hoge cortisol waarde.
Om te begrijpen waarom intensieve avondsport zo funest is, moet je wel weten hoe je lichaam werkt. Je hebt namelijk een ingebouwd systeem dat ervoor zorgt dat je overdag alert bent en ’s nachts kunt slapen.
Cortisol en Melatonine: Je natuurlijke ritme
Cortisol is je “wakker-worden” hormoon. Het stijgt natuurlijk ’s ochtends vroeg om je energie te geven voor de dag. Het helpt je lichaam om glucose vrij te maken, verhoogt je alertheid en zet je systeem aan tot actie. Normaal gesproken begint cortisol vanaf de middag langzaam te dalen, zodat je lichaam zich kan voorbereiden op rust en herstel.
Melatonine is daarentegen je “slaap” hormoon. Het wordt aangemaakt door je pijnappelklier wanneer het donker wordt. Melatonine maakt je slaperig en kalm, verlaagt je lichaamstemperatuur en
bereidt je voor op diepe, herstellende slaap. Het is de natuurlijke tegenhanger van cortisol.
Deze twee hormonen werken samen in wat we je circadiaans ritme noemen – je natuurlijke 24-uurs cyclus. Wanneer cortisol hoog is, is melatonine laag. Wanneer cortisol daalt, kan melatonine
stijgen. Dit delicate evenwicht is cruciaal voor je gezondheid.
Wat er misgaat bij intensieve avondsport:
16:00 – 17:00: Je cortisol begint natuurlijk te dalen. Je lichaam bereidt zich voor op rust en herstel.
19:00 – High-Intensity Training: BAM! Je bombardeert je systeem met stress. Cortisol schiet omhoog. Je lichaam denkt dat het vecht voor zijn leven.
21:00 – Bedtijd: Je ligt in bed, maar je hormonen zijn nog steeds in gevechtsstand. Je geest malt, je hart bonkt, slaap is ver weg.
23:00 – Nog steeds wakker: Je scrollt op je telefoon, gefrustreerd dat je niet kunt slapen na zo’n ‘gezonde’ workout.
Het resultaat? Chronische vermoeidheid, gewichtstoename (ja, door teveel cortisol), een immuunsysteem op zijn tandvlees, en ironisch genoeg: slechtere prestaties.
Ga Mindful Bewegen!
Maar er is een ander verhaal. Een verhaal dat onze grootouders nog kenden, voordat fitness een industrie werd.
Bewegen was ooit natuurlijk. Functioneel. Mindful.
Het was wandelen naar de markt en daarbij de seizoenen voelen. Je was aan het wielrennen zonder een wattage meter, gewoon omdat het prettig was. Het was bewegen met respect voor je lichaam, niet tegen je lichaam.
Mindful bewegen betekent:
- Luisteren naar je lichaam in plaats van je app
- Bewegen voor energie, niet uitputting
- Kiezen voor wat je lichaam nodig heeft, niet wat de maatschappij voorschrijft
- Respecteren van je natuurlijke ritmes
- Beweging als meditatie, niet als straf
Actief Sporten vs. Mindful Bewegen
Hier komt de confronterende vraag: Moet jij eigenlijk wel actief gaan sporten?
Voor veel mensen is het antwoord: NEE.
Als je al chronisch gestrest bent (en wie is dat niet?), als je slecht slaapt, als je moe bent, als je last hebt van angst of depressieve gevoelens, als je vaak geblesseerd bent, als je vaak moe bent – dan is intensieve sport niet je vriend. Het is olie op het vuur.
Wat je dan wél nodig hebt:
- Zachte beweging die je zenuwstelsel kalmeert
- Ademgerichte activiteiten die je parasympathische systeem activeren
- Beweging in de natuur die je grond geeft
- Ritmes die aansluiten bij je natuurlijke energiecycli
Een persoonlijke bekentenis
Misschien herken je dit verhaal en ben jij ook ooit gevallen in de prestatiedruk. Misschien heb jij ook gedacht dat meer altijd beter was, dat pijn gelijkstond aan vooruitgang, dat je lichaam je vijand was die overwonnen moest worden. Je bent niet alleen. Er zijn miljoenen van ons. Miljoenen die moe zijn van de bewegingsindustrie die ons vertelt dat we niet genoeg zijn. Die zich schuldig voelen als ze een dag niet ‘presteren’. Die bewegen zijn gaan haten omdat het is verworden tot een vorm van zelfstraf.
Maar het kan anders echt waar.
Het is tijd om terug te keren naar de basis. Om beweging te herontdekken als een geschenk aan jezelf in plaats van een verplichting. Om te leren luisteren naar de wijsheid van je lichaam in plaats van de eisen van de maatschappij.
Je lichaam is geen machine die geoptimaliseerd moet worden. Het is je thuis. Je partner. Je wijste leraar.
En het wordt tijd dat we het weer gaan behandelen als zodanig.
De vraag is niet: “Hoe kan ik harder, sneller, sterker worden?”
De vraag is: “Hoe kan ik bewegen op een manier die mij meer energie, vreugde en verbinding geeft?”
Ben je het zat om je kapot te trainen zonder resultaat?
Verlang je naar beweging die je énergiek maakt in plaats van uitputt?
Zoek je een plek waar je welkom bent, precies zoals je nu bent?
Je bent niet alleen. En er ís een alternatief.
Bezoek onze website www.powerwalkclub.nl of www.mindfulcycling.nl of www.mindfulrun.nl eens. Hier staan allemaal verschillende beweegprogramma’s op die het parasympatische zenuwstelsel activeren waar je dus ontspannen leert bewegen.